Natuurpunt is uitgebouwd rond 4 kernactiviteiten:
Natuurpunt is de grootste terreinbeherende vereniging in Vlaanderen. In Limburg zijn naast Natuurpunt ook nog Limburgs Landschap, Isis vzw en Orchis vzw erkent als terreinbeherende vereniging.
4 Natuurpuntafdelingen, nl. Hechtel-Eksel - Beringen – Lummen en Regio Zelem, zijn actief over het volledige traject van de Zwarte Beek van bron tot monding.
Gezamenlijk worden 1.500 ha beheerd, waarvan 600 ha gelegen is op het Militair Domein.
De Vallei van de Zwarte Beek is dan ook het grootste natuurgebied in beheer door Natuurpunt.
Het beheer van de terreinen gebeurt door een vaste ploeg professionelen bijgestaan door vrijwilligers.
Een gedeelte van de weilanden wordt begraasd door een 120-tal Aberdeen Agnusrunderen, een 450-tal Drentse heideschapen en 5 Fjordenpaarden.
Dankzij de inzet van vele vrijwilligers kunnen grote hoeveelheden waarnemingen verzameld worden.
Losse gegevens kan je zelf invoeren via www.waarnemingen.be.
Door monitoring worden systematisch gegevens verzameld over onder andere broedvogels, vlinders, libellen, exoteninventarisatie, waterpeilingen ...in de Vallei van de Zwarte Beek.
De Natuurpuntafdelingen organiseren regelmatig begeleide wandelingen in de regio. Ook het Vlaams bezoekerscentrum "De Watersnip" organiseert tal van wandelingen. Alle activiteiten staan in de activiteitenkalender 'beekdallandschap Zwarte Beek', verkrijgbaar in bezoekerscentrum De Watersnip.
Wandelingen of andere activiteiten kunnen ook op aanvraag
Voor scholen worden specifieke programma's uitgewerkt.
Voor geïnteresseerden met honger naar meer worden cursussen georganiseerd.
Meer informatie kan je terugvinden op de websites van de afdelingen - klik hiervoor op één van de parels in de banner.
Natuurpunt wil via haar vrijwilligers impact hebben op het beleid op alle niveau's.
Regionaal en provinciaal zijn de Natuurpuntafdelingen actief in de adviesraden.
Natuurpunt is een maatschappelijke beweging met duizenden actieve vrijwillige medewerkers,verdeeld over afdelingen en studiewerkgroepen.
Gedreven vrijwilligers vind je in de diverse afdelingen terug bij:
Dagelijks werken vrijwilligers samen met een team van enthousiaste professionele medewerkers om meer natuur mogelijk te maken.
Binnen de Zwarte Beek zijn dit:
- de terreinmedewerkers
-
de personeelsleden in het bezoekerscentrum "De Watersnip"
- de herders
Natuurgidsen zijn vrijwilligers die op een educatieve manier niet alleen kennis maar ook appreciatie en waardering voor de natuur willen meegeven.
Aan wie:
Aan groepen, scholen en verenigingen.
Van kleuters tot pubers tot de 3de jeugd.
Hoe:
Voor elk niveau wordt een aangepast programma aangeboden. Een wandeling is nooit tweemaal hetzelfde.
Deze flexibiliteit wordt verkregen door een voortdurende bijscholing dmv cursussen, excursies en veel wandelingen. Enkel door het vele gidsen wordt de nodige ervaring opgebouwd om een groep te begeleiden.
Door het nauwe contact met het publiek voelen de natuurgidsen aan waar men zich zorgen over maakt: opwarming van de aarde, sluikstorten en kaalkappen zijn maar enkele voorbeelden.
Ook hierover wordt door de gids uitleg en verduidelijking gegeven. Biodiversiteit, broeikasgassen, fotosynthese allemaal moeilijke woorden die toch een woordje uitleg vragen.
Besluit:
Natuurgidsen zijn niet alleen mensen die de weg wijzen tijdens de wandeling en vertellen over de plantjes en de vogeltjes maar zij willen ook verwondering en respect voor onze natuur bijbrengen.
Bezoekerscentrum "De Watersnip"
T 011 45 01 91
e-mail: watersnip.anb@vlaanderen.be
Elke woensdagnamiddag komen een aantal vrijwilligers samen.
Zij voeren een aantal herstellingen uit aan materialen, gebouwen en voorzieningen.
De plankenpaden op de wandelroute, de werkschuur De Kluut en de boomgaard worden door het techniekersklubke onderhouden.
Willy Cools
T 0474 99 36 19
In het natuurreservaat van de Vallei van de Zwarte Beek staan Aberdeen Angusrunderen om een deel van het begrazingsbeheer op zich te nemen.
In het bovenstrooms gedeelte staat een kudde van om en bij de 85 dieren. Midden- en benedenstrooms staan een 35-tal koeien.
Tijdens de zomer staan de dieren op verschillende begrazingsblokken en worden ze verzorgd door de terreinploeg.
's Winters staan de dieren op 4 winterlocaties waar ze dagelijks gevoederd worden met hooi uit het natuurgebied.
Bovenstrooms verzorgt de terreinploeg de koeien van maandag tot en met vrijdag op 2 locaties. In het weekend nemen enkele vrijwilligers deze taak op hun. Deze groep weekendvoederaars bestaat uit 15 personen, die elk een beurtrol toegewezen kregen.
Hun taken zijn: het voederen van de runderen, de watervoorziening nakijken, kijken of er geen dieren vast zitten in de hekken, …
Na de winterperiode wordt, samen met de professionelen, een evaluatievergadering gehouden. Een goede communicatie tussen professionelen en vrijwilligers ligt aan de basis van een goede verzorging van de runderen tijdens de winter.
Jannes Cauberghs
e-mail: jannes.cauberghs@natuurpunt.be
De waarnemers zijn allemaal vrijwilligers die zich toeleggen op het bestuderen en het inventariseren van diverse dieren- en plantensoorten in de Vallei van de Zwarte Beek-Beringen.
Heb je zelf een bijzondere planten- of diersoort waargenomen in de vallei? Je mag het ons via mail melden.
Info - monitoring van volgende soorten:
Vlinders kunnen ons veel vertellen over de plek waar ze voorkomen. Sommige soorten zijn heel gevoelig voor veranderingen in het domein waar ze leven. Zij zijn daarom voor de beheerders een goede parameter voor het uitzetten van de beheerlijnen.
Zowel in de vallei als in de Koerselse bossen worden wekelijks dagvlinders geteld.
Door de aanwezigheid van zowel vennen, moerassen, beken en plassen in de Vallei van de Zwarte Beek is de libellenfauna vrij goed vertegenwoordigd.
Aangezien libellen eveneneens een goede graadmeter zijn voor de waterkwaliteit is het nuttig van de libellengemeenschap op te volgen in ruimte en tijd.
Libellen en waterjuffers zijn te vinden van april tot eind oktober.
In juli heb je meestal een libellenwandeling met vertrek aan het bezoekerscentrum "De Watersnip".
Met de Limburgse paddenstoelenwerkgroep "Mycolim" werden in Limburg al meer dan 2250 paddenstoelen op naam gebracht. Een groot gedeelte daarvan is dan ook te vinden rond de Zwarte Beek. Elke jaar wordt het lijstje dan ook langer.
Paddenstoelen zijn er te vinden het hele jaar door.
In de maand oktober heb je meestal een paddenstoelenwandeling met vertrek aan het bezoekerscentrum "De Watersnip".
Amfibieën zijn belangrijke indicatorsoorten. Hun aanwezigheid vertelt veel over de waterkwaliteit en over de toestand van de waterpartijen én de omliggende landbiotopen.
In de vallei vind je talrijke vennen, poelen, vijvers... Zij worden allemaal in kaart gebracht.
Soorten die er vooral terug te zijn de wateralpensalamander, vinpootsalamander, bruine kikker, groene kikker...
In 2011 startten vrijwilligers met een paddenoverzet in de Bosstraat. Bij het overzetten werden ook deze diertjes geïnventariseerd.
Overzicht van de waarnemingen in de Bosstraat.
De terreinploeg bestaat uit een 9-tal natuurarbeiders. Zij staan in voor het dagelijks beheer en het onderhoud van een groot gedeelte van de Vallei van de Zwarte Beek.
Het Bezoekerscentrum "De Watersnip" is een samenwerking tussen het Agentschap Natuur en Bos, de Stad Beringen, Provincie Limburg en Natuurpunt.
De werking van De Watersnip wordt verzekerd door een aantal vaste medewerkers. Zij kunnen rekenen op de medewerking van een groot aantal vrijwilligers van Natuurpunt.
De Watersnip huisvest ook het secretariaat van Natuurpunt Beringen. Het secretariaat verwerkt gegevens van Natuurpunt Beringen en van de terreinploeg.
De consulent planning West-Limburg van Natuurpunt heeft een vaste stek in De Watersnip.
Ook de consulent beweging Limburg treffen we regelmatig aan in De Watersnip.
Grote delen van de heideterreinen, enkele weilanden en de mijnterril van Zolder worden begraasd door Drentse heideschapen onder de hoede van de herders.